Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στις γλώσσες των ιθαγενών πληθυσμών της αρκτικής, αλλά η ιστορική και η σύγχρονη περιθωριοποίηση απειλούν τη ζωτικότητα πολλών από αυτές. Σήμερα ιθαγενείς πληθυσμοί περιμετρικά του πόλου της αρκτικής εργάζονται ώστε να διδάξουν και να αναζωογονήσουν τις γλώσσες τους.
Ιθαγενείς πληθυσμοί ζουν στην Αρκτική από αμνημόνευτους χρόνους. Μέσα στις χιλιετίες ανέπτυξαν τις γλώσσες τους και τις χρησιμοποίησαν για να υποστηρίξουν πλούσιους, βόρειους τρόπους ζωής. Οι γλώσσες αυτών των πληθυσμών είναι ουσιώδεις για τις πολιτισμικές τους ταυτότητες και τις κοσμοθεωρίες τους.
Που τις συναντούμε;
Οι Ιθαγενείς γλώσσες της Αρκτικής υπάρχουν σε ποικίλα πολιτικά και πολιτιστικά περιβάλλοντα, αυτά που πλέον είναι ο Καναδάς, η Δανία, η Φινλανδία, η Νορβηγία, η Ρωσία, η Σουηδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Κάποιοι οι Αρκτικοί Πληθυσμοί είναι χωρισμένοι κατά μήκος εθνικών συνόρων και όλοι έχουν βιώσει πολιτικές αφομοίωσης. Η ομιλία ιθαγενών γλωσσών ήταν απαγορευμένη κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατικής εποχής των περισσότερων χωρών.
Η εκπαίδευση και οι δημόσιες υπηρεσίες προσφέρονταν μόνο στην επίσημη γλώσσα του κράτους και τα παιδιά παίρνονταν σε οικοτροφεία μακριά από τις οικογένειες, τον πολιτισμό και το περιβάλλον τους. Πολλοί βίωσαν τραύματα για όλη τους τη ζωή, απέρριψαν την μητρική τους γλώσσα αργότερα στη ζωή και για να διασώσουν τα παιδιά τους από την ντροπή και την καταπίεση δεν την πέρασαν στις επόμενες γενιές.
Πόσες γλωσσες υπάρχουν;
Σαράντα με ενενήντα γλώσσες μιλούνται στην Αρκτική, ανάλογα με τη μέθοδο κατηγοριοποίησης γλωσσών και διαλέκτων. Οι ιθαγενείς γλώσσες της Αρκτικής ανήκουν σε πέντε κύριες οικογένειες: Inuit-Yupic-Unangax (ή Escaleut), Na’Dene (ή Athabaskan), Ουραλική, Παλεο-Ασιατική και Αλταϊκή. Οι γλώσσες Ket, Nivkh, Tsimshianic, Haida και Yukagir, που μιλούνται στην περιοχή, μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως απομονωμένες γλώσσες.
Ο σημερινός πληθυσμός
Σήμερα υπάρχουν περίπου 4 εκατομμύρια άνθρωποι περιμετρικά του πόλου της Αρκτικής, από τους οποίους το 10% είναι ιθαγενείς. Οι ιθαγενείς γλώσσες πρέπει να αναμετρηθούν με τις κυρίαρχες γλώσσες στο διαδίκτυο, στις ταινίες και στα άλλα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης όσον αφορά τις νεότερες γενιές. Η αστικοποίηση παίζει και αυτή ένα ρόλο στην αποδυνάμωση της διαγενεακής μεταφοράς των ιθαγενών γλωσσών αφού οι νέοι μετακινούνται στις πόλεις ενώ οι ηλικιωμένοι παραμένουν στις αγροτικές περιοχές. Επιπλέον, υπάρχουν ακόμα πολύ λίγες επιλογές για να λάβει κανείς εκπαίδευση στη μητρική του γλώσσα, κατά μήκος της περιμέτρου του πόλου της Αρκτικής.
